W Polsce potrzebny jest Okragły Stół dla wydawców prasy i graczy internetowych

Już w 2010 roku polskie wydawnictwa i grupy mediowe będą próbowały sprzedawać na szerszą skalę swoje treści: teksty, zdjęcia i wideo, testując nowe modele biznesowe.

Producenci informacji: tradycyjne media i media internetowe wprowadzą prawdopodobnie w pierwszej kolejności model Freemium, w którym część informacji będzie za darmo, a cześć za opłatą w tzw. wersji Premium. Model ten znakomicie opisuje w swojej książce pt. "Free" Chris Anderson.

Nikt jeszcze nie wie ile to będzie kosztować, nawet Agora, najbardziej innowacyjna i dynamiczna grupa multimedialna w kraju. Rynek tradycyjnych mediów, składający sie w większości przypadków z naśladowców, czeka na ruch Agory.

Jeśli Agora wprowadzi opłaty za treści, inni pójdą za nią, kopiując rozwiązania lepiej lub gorzej wypracowane przez wydawcę Gazety Wyborczej i portalu Gazeta.pl. A jeśli nie wprowadzi? Pytanie bowiem czy Agora, która jest po dwóch stronach barykady, ma interes w tym, by walczyć o płatną informację?

Najpierw model Freemium adresowany do klienta detalicznego, jakim są internauci

Według mojej wiedzy, istnieje ponad 10 modeli biznesowych opartych na treściach, które funkcjonują w tzw. modelu biznesowym Długiego Ogona (Long Tail). Pracuję obecnie nad ich udoskonaleniem dla jednej z największych grup wydawniczych w Polsce. Niektóre z tych modeli mogą zacząć funkcjonować już od przyszłego roku, ale za wcześnie, by o tym mówić.

W Polsce najszybciej zacznie prawdopodobnie działać wspomniany powyżej model Freemium adresowany do klienta detalicznego, jakim są internauci. Będzie on rozwijał się powoli, ale w miarę regularnie.

Jego sukces zależy w dużej mierze od tego czy wydawcom i dziennikarzom uda się zaoferować prawdziwą wartość dodaną, za którą internauci będą gotowi zapłacić. Bo jakość i wiarygodność informacji nie są w ogóle ewidentne i czytelne na pierwszy rzut oka dla znakomitej większości internautów. Jednym ze skutków ubocznych masowej dystrybucji darmowej informacji w internecie: informacji brutto (news) i informacji z wartością dodaną (np. analiza, porady specjalistyczne, śledztwo dziennikarskie), było rozmycie pojęcia wartości tej informacji.

Paradoksalnie, wydawnictwa prasowe, które są znanymi i wiarygodnymi markami, mogą zarobić niezłe pieniądze na sprzedaży produktów i usług, których jeszcze nie sprzedają, gdyż po prostu nie wiedzą o ich istnieniu.

Jaką informację można dziś sprzedać w internecie

Towarem, który na dzień dzisiejszy ma najwięcej potencjalnych nabywców jest informacja ekonomiczna i specjalistyczna. Sprzedają ją dziś w internecie bez problemu gazety ekonomiczne np. amerykański The Wall Street Journal (który jest obecnie pierwszym amerykańskim dziennikiem przed USA Today!) czy francuski Les Echos. Sprzedać można też niektóre materiały poradnikowe, wśród których największy sukces wróżę wideo (model "How to...", wideo-learning, może wideo-pytania...). Nie wierzę w podcasty, które rozwijają się zbyt wolno poza USA.

W przyszłym roku w Polsce do sprzedaży trafić może informacja lokalna. Portale są gotowe zapłacić za nią każda sumę - nawet jeśli o tym jeszcze nie wiedzą -, bo jest to informacja unikatowa i ekskluzywna. To na razie towar tylko dla hurtowników, jak portale i duże agregatory. Ale to towar pierwszej klasy, bo tylko wydawcy prasy regionalnej, lokalnej i sublokalnej mają struktury w terenie i są w stanie dostarczyć tego typu informację, która jest - nie wszyscy to wiedzą - najdroższą do wyprodukowania informacją na świecie.

Czy publicystyka jest towarem na sprzedaż? Wątpię. Nie udało się jej sprzedać w hiszpańskim El Pais, francuskim Le Monde, brytyjskim The Guardian, ani w amerykańskim New York Times (pamiętacie "Times Select"?) czy na Slate.com. Jest to więc, przynajmniej na razie, tylko narzędzie do budowania wizerunku i zasięgu, co w niczym nie umniejsza roli publicystyki w modelu biznesowym mediów. Myślę tu o publicystyce w szerokim tego słowa znaczeniu: polityczna, społeczna, kulturalna, sportowa i oczywiście gospodarcza ("It's the economy, stupid").

Kultura darmochy ma dwa historyczne źródła

Z badań wnika, że internauci, przyzwyczajeni do tego, że w internecie wszystko jest za darmo, nie są gotowi na płacenie za informację. Kultura darmochy jest jedną z cech charakterystycznych naszej ery post-mediowej. Ma ona dwa historyczne źródła: naukowcy i startup'y sprzed wybuchu bańki internetowej z 2000 roku.

Dla badaczy uniwersyteckich, informacja jest dobrem, którym warto, a nawet trzeba się dzielić nieodpłatnie z innymi w internecie. Robią to od zawsze. Dla startup’ów z końca lat 90., darmowe usługi jawiły się jako nowy, uniwersalny klucz do sukcesu.

Rozpowszechnili oni darmochę na koszt zafascynowanych siecią inwestorów, którzy uwierzyli w bajeczki o milionowych zasięgach witryn internetowych i o milionowych przychodach. Na co poszły pieniądze z inwestycji? Na marketing.

Z informacją w internecie będzie tak jak z plastikowymi torbami w hipermarketach

A my uwierzyliśmy, że teraz wszystko będzie za darmo i to na zawsze. Bo jak udaje się Googlowi, pierwszej na świecie firmie ery post-Gutenberga, który to Google oferuje za darmo dziesiątki usług i informacje produkowanych przez innych, to znaczy, że uda się też innym. Wiemy jak to się skończyło dla marzycieli z lat 2000.: plajty, wyprzedaż, masowe zwolnienia...

Myślę, że z informacją w internecie będzie tak jak z plastikowymi torbami w hipermarketach. Kilka lat temu, każdy hipermarket rozdawał torby garściami za darmo. Teraz każą sobie za nie płacić, niby w imię ekologii. I płacimy, bez szemrania.

Portale jako pierwsze będą musiały płacić za informację

Wprowadzenie opłat za treści przez tradycyjne media, głównie prasę, będzie miało również konsekwencje dla wielu graczy polskiego internetu, w szczególności dla portali, agregatorów i innych witryn, które same nie produkują informacji. Większość z polskich portali albo tworzy ją w znikomych ilościach (zaledwie 5-10% własnych informacji w przypadku Onetu), albo nie tworzy jej w ogóle.

Gracze internetowi, tzw. pure players, czy tego chcą czy nie, będą musieli zaakceptować nowe reguły gry i myślę, że oni jako pierwsi zaczną prawdopodobnie regularnie płacić za treści, które agregują. Będą płacić, tak jak to robią już zresztą niektórzy z nich, w barterze w zamian za ruch, albo gotówką.

Onet wyszedł z inicjatywą rozmów z wydawcami

Duzi gracze, jak Onet, są chyba tego świadomi. W kwietniu 2009 r, Onet wyszedł z inicjatywą rozmów z wydawcami na temat opłat za produkowane przez nich treści. Propozycja Onetu jest jak miód na serce wydawców, których mniej lub bardziej dotkliwie dotknął kryzys w reklamie. Jednak na razie niewiele się dzieje w tej materii. Wiele wskazuje na to, że inicjatywa Onetu była czysto "piarowa" i nie poszedł za nią żaden konkret. Co gorsza, jak powiedział mi jeden z wydawców: "propozycji kupowania najlepszych tekstów za parę złotych (nigdy za ruch) nie towarzyszyło zaprzestanie przez grupę ITI procederu kradzieży treści wydawców".

Tak naprawdę, duże portale cieszą się, że Onet przejął inicjatywę, bo mają interes w tym, by uregulować kwestię praw autorskich. Od nich bowiem masowo treści wykradają małe serwisy, które nie płacą już w ogóle nic a nic nikomu, tylko nieraz wysyłają maile z prośbą o zgodę na jednorazowe zamieszczenie jakiegoś tekstu, po czym zamieszczają wszystkie teksty jak leci.

Propozycja Onetu, jeśli spotka się z konkretną reakcją wydawców prasy, może nas zbliżyć do powstania nowego ładu w internecie, a modele wypracowane w Polsce posłużą być może za przykład dla innych krajów.

W wypracowaniu nowego ładu kluczową role odegrać może Izba Wydawców Prasy. Jej członkom brakuje jednak - w mojej opinii - zdecydowania, inicjatywy i - przede wszystkim - pewności siebie.

Symboliczne zwycięstwo Inforu

W tym kontekście, przełomowym wydarzeniem w relacjach między producentami informacji a portalami i agregatorami może być proces o nielegalne wykorzystywanie kontentu wygrany przez Wydawnictwo Infor Biznes, w październiku tego roku, przeciwko firmie Al Pari Business Centre Norbert Poliński.

Jeśli wyrok w sprawie o ochronę autorskich praw majątkowych i zapłatę odszkodowania dla Inforu potwierdzą inne instancje, za Inforem pójdą inni wydawcy świadomi stawki o jaka toczy sie ta gra.

Precedensowe też są ugody jakie zawarły z Inforem dwa inne serwisy: paliwa.pl i e-financial.pl. Zgodziły się one zwrócić Inforowi pieniądze w usługach za treści, które uprzednio pobierały za darmo, bez informowania o tym wydawcy.

Błądzą w internecie jak dzieci we mgle

Niestety, w Polsce wydawców świadomych tej stawki można policzyć na palcach jednej reki. Wydawcy prasowi potrafią produkować informację wysokiej jakości, ale nie potrafią na niej zarabiać w internecie, gdzie budżety reklamowe stanowią - w ich przypadku - ułamek tego, co zgarniają dzięki papierowi. Boja się upomnieć o swoje, tak jak to zrobił Infor.

Nie rozumieją internetu, nie mają web-strategów i web-wizjonerów, nie mają pomysłu na biznes w sieci. Są zagubieni i błądzą w internecie jak dzieci we mgle. I nie za bardzo wiedzą kto, komu i za co miałby płacić w internecie.

Czy gracze internetowi próbują wykorzystać ignorancję papierowych wydawców?

Z jednej strony mamy argumenty producentów informacji: agregatory, takie jak Wykop, próbują wykorzystać ignorancję wydawców o papierowej mentalności i upiec kilka pieczeni przy jednym ogniu. Jeden z ich modeli biznesowych jest zaskakująco prosty: chcą za darmo pozyskać treści od ich producentów, których chcą jednocześnie obarczyć opłatami za generowanie ruchu na ich stronach i równocześnie spieniężyć ruch, który im samym wygenerują te treści.

Wydawcy mieliby więc płacić za ruch, który wygenerują wyprodukowane przez nich, a tylko pokazane przez agregator, ich własne treści. Treści, za wyprodukowanie których wydawcy zapłacili słone pieniądze swoim pracownikom i współpracownikom. Genialne w swojej bezczelności, prawda?

Google i inne wyszukiwarki też należą do kategorii agregatorów. To agregatory "na życzenie", które odpowiadają na specyficzne potrzeby użytkowników i - co gorsza dla wydawców - zmieniają te potrzeby na swoją korzyść. Wyszukiwarki są, jak inne agregatory, konkurentem dla wydawców, ale nie próbują wyciągnąć od nich pieniędzy za treści, których nie produkują.

Paradoksalnie, niektórzy wydawcy prasy, nieświadomi faktu, iż są producentami tak cennego towaru intelektualnego jakim jest informacja, stawiają się w pozycji proszącego w stosunku do portali i agregatorów. To nic innego jak ogon, który próbuje machać psem i co najśmieszniejsze - zupełnie nieźle mu to nieraz wychodzi.

A jeśli agregatory to kioski XXI wieku?

Z drugiej strony mamy racje portali i agregatorów. Jaka bezczelność? - oburza się Wykop, argumentując: my nie kopiujemy, tylko zamieszczajmy linki, które przekierowują na strony wydawcy/autora, wyświetlając przy okazji wszystkie jego reklamy, wiec wydawca nic nie traci, a jedynie zyskuje.

Jeśli założyć, że internetowe agregatory to kioski XXI wieku, to argumenty Wykopu wydają się nawet racjonalne. Dlaczego kiosk miałby płacić wydawcy za treści, które dystrybuuje? Kto komu płaci w realu: czy Ruch, albo Kolporter płacą dziś wydawcom za ich gazety, czy to wydawcy płacą Ruchowi i Kolporterowi za dystrybucję tych gazet?

Prawdą jest, że nie istnieje takie zjawisko jak "efekt Ruch" czy "efekt kolporter", natomiast istnieje "efekt Wykop" (polski odpowiednik słynnego "efektu Digg"). Polega on na tym, że niektóre serwisy "otrzymują" od Wykopu miesięcznie nawet 300 tys. użytkowników, których same nie byłyby w stanie pozyskać. Kusząca perspektywa... Tylko czy wydawcy potrafią już spieniężyć ten ruch? Wbrew pozorom odpowiedź na to pytanie nie jest ewidentna, ale to już jest problem wydawców, a nie agregatorów.

Okragły Stół dla wydawców prasy i graczy internetowych?

Nikt na świecie nie stworzył jeszcze modelu nowego ładu regulującego współpracę między tradycyjnymi mediami, a mediami internetowymi. A gdyby tak udało się to Polakom?

Myślę, że trzeba w Polsce zorganizować Okragły Stół dla wydawców prasy i graczy internetowych w celu stworzenia nowego ładu w polskim internecie i z chęcią sam zaangażuję się w takie przedsięwzięcie.

Nie czekajmy, aż inni wypracują za nas gotowe rozwiązania i przyniosą je nam na tacy. Nie zrobią tego za nas ani liberalni Amerykanie, ani etatystyczni Francuzi, ani tym bardziej Google, który ma interes w tym, żeby jak najdłużej pozyskiwać informacje za darmo. Wydawcy muszą wreszcie wziąć swoje sprawy w swoje ręce.

Komentarze

Anonimowy pisze…
Błyskotliwy materiał. Wszystko to prawda, tyle że Okrągły Stół należy włożyć między bajki. To się nigdy nie stanie. Wierzę raczej w dytkat lokalnego "Murdocha", za którym pójdą inni. Zarówno w sferze przyjęcia modelu biznesowego jak i w zakresie walki o prawa (infor). Wtedy się uda.
Kapitan Zgroza
Anonimowy pisze…
Ja też nie wierzę w zaden okrągły stół, nawet ten z małej litery. Tekst jest znakomity, coś ostatnio zbyt rzadko pan pisze. Proszę wrócić do częstszego komentowania świata mediów :)
Anonimowy pisze…
Ja bym raczej powiedział, że prasie potrzebny jest Mesjasz, niemiecka dyscyplina i dużo, ...bardzo dużo pokory. Niestety nikt w mediach tradycyjnych się na nowych mediach nie zna. Nawet Agora, która ma bardzo przytomnych ludzi musi się w trybie ciągłym adaptować do ciągle zmieniającej rzeczywistości, co na dłuższą metę jest w stanie wykończyć nawet najbardziej wytrzymały zespół. Prasa przyzwyczaiła się do planowania. Działając w necie trzeba dostosowywać się do rynku co 2 miesiące, żeby nie wypaść. Papierowcy wierzą, że można cofnąć czas i nauczyć się "online'u" bardzo szybko. Cała masa czując swąd idącego z dymem papieru przechrzciła się na online'owców. Ilu wśród nich "internet visionaries"... tylko efektów ich pracy nie widać. Niestety Ci którzy chcą się choćby w części uratować, muszą podjąć zdecydowane ruchy kadrowe i kupować doświadczonych internetowych strategów rozumiejących już dzisiaj jak przygotować firmę do życia w świecie "beyond banners"... To dwa różne światy oddalone o lata świetlne... Radziłbym też ludziom od online'u mieć na tyle elastyczności, żeby sobie wyobrazić, że branża internetowa stoi dzisiaj w obliczu podobnego zagrożenia ze strony mobile'u, tylko podobnie jak prasa zaklina rzeczywistość. A tak w ogóle to o czym my tu w ogóle gadamy...
Anonimowy pisze…
Świetny tekst!!!
Jeden drobiazg, nie zgadzam się ze stwierdzeniem że wydawcy tradycyjni błądzą we mgle. Myślę że to tylko i wyłącznie czas adaptacji, wypracowania modeli biznesowych i ich wdrożenia.
I jeszcze słowo, okrągły stół TAK ale tylko z udziałem wydawców, agregatory zostają w poczekalni czekając na werdykt.
Unknown pisze…
Bać się mobile? Przecież web i mobile są tożsame. Jedno źródło, wiele czytników (www/mobi). W mojej opinii zagrożenie jest wydumane.
KZ
Radek Zaleski pisze…
ale przecież są już serwisy kontentowe, za które ludzie chętnie płacą:

http://www.joemonster.org/rekrutacja
http://www.gry-online.pl/abonamenty.asp
Anonimowy pisze…
Ciekawy tekst....

Krzysztof, jeżeli nawet wydawcy "pogonią" serwisy, które "przepisują" ich treści (bo kopiuj -> wklej to raczej głupota "pseudo-redaktorów" wortali). Czym spowodują większą ostrożność i upadek kilku "złodziei". I jeżeli nawet wydawcy zjednoczą siły - i nie tylko Agora, ale portale i inni ważni gracze zaczną realizować model "freemium" (co już jest bardzo ryzykownym założeniem), to model reklamowy i tak zawsze wygra. Nawet jeżeli wzrosty rynku "freemium" będą 1000% - co nie jest trudne, jeżeli się zaczyna od liczby bliskiej zeru.

Po pierwsze, nie mogę sobie wyobrazić takiej sytuacji, próbowałem nie raz, ale nie mogę, że w kontekście kilku, nawet wszystkich mediów, które robią przy artykułach opcję "kup mnie" - nie pojawi się za chwilę n-ty wydawca, który zechce realizować model reklamowy. Taki model dziś (powszechnie) istnieje i internet stwarza możliwość, zarabiania przez "wydawcę" nie tylko na treściach, ale czasem zupełnie na czymś innym i treści są jedynie dodatkiem, za który właściciel serwisu nie musi (i nie będzie chciał) pobierać opłaty.

Po drugie - Internet (w tym wyszukiwarki i agregatory) dał możliwość wybrania (i dzieki mechanizmom wyszukiwarek i agregacji typu wykop - selekcjonowania) wartościowych treści. Wartościowych - czyli powszechnie dostępnych i przez wielu czytanych. I jeżeli pojawi się w sieci informacja - to wystarczy, że pojawi się ona raz i każdy będzie mógł do niej dotrzeć. Co było nie do pomyślenie kiedyś. Ktoś - kto opublikuje darmową informację - zarobi prawdopodobnie dużo więcej niż ten, który będzie chciał ją sprzedać. Nawet, jeżeli ileś osób kupi.

Po trzecie - Internet stworzył alternatywę dla dawnego monopolu wydawcy. Blogerów. Ty sam ze swoim blogiem przyczyniasz się do upadku modelu płatnego :-), bo wiele osob częściej wybiera w agregatorach, np Cafe News, zakładkę "blogi", niż "media" (gdzie ma rssy z "serwisów wydawców"). Nie można zlikwidować "rynku komentatorów rzeczywistości".

Co do efektu Wykopu - popatrz na to z innej strony - czy media tradycyjne nie płaca za dystrybucję kontentu i dotarcie do czytelników? Płacą bardzo dużo (prowizja dla Ruchu to 30% a nawet więcej). I jeżeli tylko będzie się im opłacało - również media internetowe będą płaciły za "poszerzanie kanału dystrybucji".

Być może dla wydawców byłoby lepiej, i taniej - gdyby wszyscy klienci kupowali w prenumeracie. Ale są kolporterzy i oni zwiększają dostępność, a przez to umożliwiają dotarcie do szerszego grona klientów (choćby w rozumieniu modelu reklamowego). Gdyby nie google.pl - czyli taki nowy Ruch (który również kiedyś miał monopol) - liczy czytelników serwisu Wyborcza.pl - byłaby dużo, dużo mniejsza.

Moim zdaniem, w dziesiejszej rzeczywistości "rynek wydawców" musi się bardzo skurczyć - czyli niestety dla wydawców ich rynek musi bardzo dużo stracić - bo dziś wystarczy, że ktoś "raz" wyprodukuje informację, aby "wszyscy" mogli się z nią zapoznać. Z punktu widzenia konsumenta - super. Sytuacja wydawców - nie do pozazdroszczenia....

Moim zdaniem rynek płatnego (dla użytkownika) kontentu (chodzi mi tu o mainstream, a nie o nisze) nie ma szans. Ja w każdym razie ich nie widzę, choć każdy przecież może się mylić. Bo przyszłość jest nieprzewidywalna :-))
BrandDoctor pisze…
Panie Krzysztofie,
Nie wierzę w sprzedaż tego co teraz jest za darmo. Twórców kontentu, który jest publikowany free i publicznie dostępny jest bez liku. Nawet jeśli najwięksi dostawcy spróbują część kontentu "odpublicznić" i go sprzedawać treści, to popyt będzie niewielki. Pamiętamy czasy płatnego dostępu np. do archiwów Rzepy czy GW - nie wiem z jakich przyczyn to zmieniono, ale sądzę, że z powodu nikłego zainteresowania.
Okrągły stół zawsze się przyda - nie wierzę, że coś wyjaśni/uzgodni, ale może wykreować coś, co wydawcy będą mogli sprzedać. Bo tylko nowe, jeszcze dziś nieistniejące treści/wartości/pomysły mają szanse na spieniężenie.
Na dziś jedyna możliwa monetyzacja to reklamy + wspomniane przez Pana specjalistyczne treści.
Nie płacimy za wszystkie torebki i nie wszędzie :)
"nie za bardzo wiedzą kto, komu i za co miałby płacić w internecie" - to akurat nie jest żadną tajemną wiedzą, problem jest gdzie indziej - jak to zrobić aby konsument CHCIAŁ za to zapłacić i mógł tego dokonać równie łatwo jak kupując "ekologiczną torebkę" w markecie?

"Nikt na świecie nie stworzył jeszcze modelu nowego ładu regulującego współpracę między tradycyjnymi mediami, a mediami internetowymi." - sęk w tym, że BARDZO często to ta sama firma i wydawca.
akcjonet pisze…
Świetne zaproszenie do dyskusji i stołu, ale tego drugiego na pewno nie będzie. Portale (nie należące do wydawnictw) ciągle traktują treści jak commodity i nie chcą się dzielić kasą ani ruchem. Jednak na dłuższą metę stoją na straconej pozycji. Dlaczego?
To, co obecnie się liczy w sieci (dystrubucja, marketing, technologia), wcześniej czy później będzie miał każdy (wydawcy pewnie wcześniej niż później). Kontent będzie coraz lepiej chroniony (a przynajmniej nie gorzej). W deportalizację uwierzyły nawet same portale. Infor przetarł ścieżki w walce o prawa wydawców i sprawy potoczą się teraz szybko. Ustawodawcy też pójdą raczej w kierunku obrony obecnych biednych (czytaj: wydawców) kosztem kolosów (google, agencje, telewizje). Reasumując, przyszłość należy do producentów treści, chyba, że portale same zaczną rozwijać takie kompetencje (to możliwe). Obecnie, przydałby się raczej okrągły stół wydawców, który mógłby przyspieszyć zmiany, o których piszę. Gazetki, głowy do góry!
Co do Agory jako lidera zmian - nie wierzę. Płatny będzie raczej "long tail", a tego Agorze brak. Trudno mi też uwierzyć w płatne treści lokalne - to tu najsilniejsze są wolne jak elektron społeczności. Pierwszy krok uczyni raczej prasa specjalistyczna.
Pozdrawiam i gratuluję wywołania tematu.
Niedługo dożyjemy czasów, gdzie portale i prasa będą promować blogerów, którzy umieją pisać.

Blogi specjalistyczne, jak tenna temat mediów, czy labenete.pl na temat marki i biznesu będą się promować w zamian za udostępnianie treści innym.

Płacenie stanie się ostatecznością.
Paweł Klimiuk pisze…
Ciekawe, ktory to z wydawcow tak chetnie mowi o nas (o Onecie też) anonimowo jako o zlodzieju? zapraszam do dyskusji. BTW spotkalismy sie z wydawcami w IWP, spotykamy sie wciaz dwustronnie podczas rozmow o wspolpracy. i powtorze to, co juz padlo wielokrotnie w tych rozmowach. tak dla podsumowania i uporzadkowania pojec.

(!)portal Onet wszystkie publikowane materialy umieszcza zgodnie z polskim prawem. (!!) portal Onet placi za pozyskiwany kontent (cash / barter / ruch - to zawsze kwestia dwustronnych ustalen a nie rynkowego standardu)- dzis to juz kilkaset umów (!!!) portal Onet rozpoczal/podjal te dyskusje, bo jest liderem, do ktorego czesto odnosi sie rynek, bo czujemy sie odpowiedzialni za jego ksztalt. jesli ktos to nazywa dzialaniem PR-owym, to nie bardzo wie o czym mowi... (tak jak kazde dzialanie w polityce nazywa sie obecnie dzialaniem PR-owym - rownie absurdalnie).

BTW ciekaw jestem gdzie jest dyskusja "co bylo pierwsze jajko, czy kura?" dlaczego mowiac o wydawcach, wszyscy mysla o "papierze"? a telewizja i radio to nie wytwarzaja tego czym żywi sie potem prasa, czy internet? to dopiero bylby ciekawy biznes-model? i zawzieta dyskusja pewnie tez...

bede z uporem bronil Onetu, wymienionego w tekscie. I to nie tylko dlatego, ze jestem jego rzecznikiem. warto bowiem dyskutowac rzetelnie i opierac sie na konkretach.

watkow tu wiele :) az korci, zeby sie do nich odnieść... interesujacy jest watek wiadomosci lokalnych i UGC - vide ciekawa prezentacja Mediow Regionalnych na ostatnim Forum IAB.
Anonimowy pisze…
Miejmy nadzieję, że tym razem nie okażemy się jako prasa słabi i bez jaj. Na efekty na pewno trzeba będzie czekać, nie od razu freemium wygra, ale trzeba zacząć, trzeba zmusić tych złodziei. Wytworzenie contentu kosztuje, niech płacą i portale i czytelnicy